Windows 10 chạy trên Lumia giá rẻ liệu có tốt? Kiểm chứng trên Lumia 430

Đóng góp bởi Trần Nghĩa

01/01/23

Sau nhiều lần trì hoãn, hôm 18/3 vừa qua, Microsoft đã chính thức phát hành Windows 10 Mobile phiên bản chính thức cho người dùng Windows Phone 8.1 với nhiều cải tiến về giao diện cũng như tính năng so với hệ điều hành cũ trước đó. Vậy với các dòng Lumia cấu hình thấp thì trải nghiệm của Windows 10 Mobile như thế nào? Có mượt mà và hiệu năng có tốt như Windows Phone 8.1? Mời các bạn xem qua bài so sánh dưới đây của mình về hai hệ điều hành của Microsoft trên Lumia 430 để tìm ra câu trả lời đó.

Xem thêm: Windows 10 Mobile chính thức đã có, đây là cách nâng cấp

1. Giao diện: làm mới lại hoàn toàn từ màn hình khóa, màn hình Home, thanh thông báo trạng thái, cài đặt,...

Giao diện là điểm đầu tiên mà bất kì người dùng Windows Phone 8.1 nào cũng dễ nhận thấy ngay khi chuyển sang Windows 10 Mobile, Microsoft đã làm mới lại giao diện từ màn hình khóa đến màn hình start hay giao diện cài đặt, thanh thông báo,....

a. Màn hình khóa

Về cơ bản, mình nhận thấy màn hình khóa trên Windows 10 Mobile và Windows Phone 8.1 không khác biệt nhau về chế độ hiển thị. Toàn bộ màn hình khóa vẫn là một tấm hình nền với các thông tin ngày giờ hiển thị ở góc dưới. Bên cạnh đó, các thông báo (Notification) như pin, tin nhắn, facebook, email,... được hiển thị dưới dạng biểu tượng có đếm số.

Tuy nhiên, khi mình vuốt lên để mở khóa màn hình thì ở Windows Phone 8.1 ảnh nền sẽ đi theo lên phía trên còn trên Windows 10 Mobile chỉ có phần thông tin như ngày giờ,..chạy lên chứ hình nền vẫn giữ nguyên. Bên cạnh đó nếu bạn đặt mật khẩu, khi mở khóa ở Windows Phone 8.1 sẽ có một bàn phím số nối liền với hình nền hiện ra làm che mất đi một phần của hình nền, trong khi đó trên Windows 10 Mobile thì bàn phím số này trong suốt.

b. Màn hình chính

Giao diện màn hình chính cũng được Microsoft thiết kế mới lại trên Windows 10 Mobile. Màn hình Start với giao diện Live Tiles đặc trưng vẫn còn đó, tuy nhiên trước đây hình nền trên Windows Phone 8.1 là một lớp nằm dưới các ô Live Tiles và bạn chỉ có thể nhìn xuyên qua các ô vuông để thấy bên dưới có gì. Giờ đây, trên Windows 10 Mobile hình nền đã phủ khắp màn hình chứ không còn bị ngắt quãng như trên 8.1 và nó đúng nghĩa là một "wallpaper" thực thụ tương tự như trên máy tính hay các hệ điều hành khác như Android hay iOS.

Bên cạnh đó, khu vực Apps list giờ đây cũng sử dụng chung hình nền với màn hình Home, điều mà trước đây Windows Phone 8.1 chỉ có một màu đen, giúp cho chiếc điện thoại chạy Windows 10 Mobile trở nên sinh động và đẹp mắt hơn hẳn.

c. Icon ứng dụng

Nói về icon, ngôn ngữ thiết kế mới của Windows 10 Mobile đã hướng các lập trình viên ứng dụng thiết kế icon theo hướng mỏng, hiện đại và khoa học hơn rất nhiều. Tất cả góp phần tạo nên một giao diện mới trông nhẹ nhàng và thanh thoát hơn so với Windows Phone 8.1.

Nếu như trên 8.1, hầu hết các app được thiết kế theo giao diện dàn trang ngang, thì giờ đây khi lên Windows 10 Mobile các bạn sẽ được làm quen với một thuật ngữ mới Universal Apps. Lúc này, các app được thiết kế cuộn theo chiều dọc, thanh công cụ nằm ở cạnh trên hoặc dưới màn hình kết hợp với một menu Hambergur để truy cập các tính năng cài đặt và tùy chỉnh. Khi đó, app trên Windows 10 Mobile trở nên giống với Android hay iOS hơn bao giờ hết.

Có khá nhiều bạn cho rằng, với động thái thay đổi phong cách thiết kế này là "mất chất" và không thích nó. Tuy nhiên, mình nghĩ Microsoft hẳn phải có lí do thì mới thay đổi cái "chất" của Windows Phone 8.1. Với cá nhân mình, mình nghĩ rằng Microsoft làm điều này để thu hút các nhà phát triển làm app cho Windows 10 Mobile, vì hệ sinh thái ứng dụng của Windows Phone còn quá nghèo nàn so với hai hệ điều hành của Goolge và Apple. Nếu họ đã làm các app cho Android hay iOS thì giờ đây chỉ cần tinh chỉnh lại một chút là app đã có thể chạy trên Windows 10 Mobile mà không tốn quá nhiều công sức và chi phí.

Quan trọng hơn cả là trải nghiệm của người dùng trên app Universal không hề bị giảm sút so với các app trên Windows Phone 8.1. Thậm chí, nó còn giúp người mới dễ dàng làm quen với giao diện Windows 10 Mobile hơn vì giao diện này vốn đã rất quen thuộc trên máy tính.

d. Thanh thông báo trạng thái

Về Notification, ở 8.1 khi bạn vuốt màn hình từ trên xuống thì chỉ có 4 nút Quick Action được hiển thị ra ngoài (5 với các máy có màn hình 6 inch), đây là một trong những hạn chế của Windows Phone 8.1 vì người dùng muốn có nhiều tùy chọn hơn nữa. Tuy nhiên trên Windows 10 Mobile, Microsoft đã cho thấy họ rất biết lắng nghe ý kiến của người dùng khi giờ đây đã có 15 nút Quick Action. Để hiển thị 15 nút này, bạn chỉ cần nhấn vào chữ mở rộng hoặc vuốt màn hình từ trên xuống dưới 1 lần nữa.

Thông báo trên Windows 10 Mobile vẫn được nhóm theo từng ứng dụng như trên Windows Phone 8.1. Tuy nhiên, trước đây người dùng 8.1 không thể xóa từng thông báo riêng biệt mà bắt buộc phải xóa theo từng nhóm bằng cách thao tác vuốt tay từ trái qua phải. Còn trên Windows 10 Mobile, bạn đã có thể xóa riêng biệt từng cái thông báo một, rất tiện lợi. Mình thấy trên Android và iOS tính năng này đã có từ rất lâu, vậy mà giờ đây Microsoft mới mang nó lên nền tảng mới nhất của mình.

Điểm cải tiến tiếp theo mà Microsoft mang lại trên thanh Notification của Windows 10 Mobile là bạn có thể trực tiếp trả lời tin nhắn hay facebook trên thanh thông báo mà không cần truy cập vào ứng dụng. Tuy nhiên để đánh đổi sự tiện dụng này thì tính bảo mật lại không được đảm bảo, nhưng đừng lo vì bạn vẫn có thể vào cài đặt để tắt đi tính năng này nếu như bạn không muốn tin nhắn hay thông tin của mình bị người ngoài đọc khi bạn không cầm máy trên tay.

e. Giao diện cài đặt

Trước đây, mình đã phàn nàn khá nhiều về giao diện cài đặt trên Windows Phone 8.1, vì nó chỉ có chữ và xếp lung tung không theo một thứ tự nào, điều này gây không ít khó khăn cho mình cũng như nhiều người dùng khác khi muốn tìm kiếm một cài đặt nào đó.

Tuy nhiên, giờ đây giao diện cài đặt trên Windows 10 Mobile đã được Microsoft cải tiến và tối ưu hóa rất nhiều. Các tùy chọn đã được gộp chung vào một nhóm, phía trước các nhóm sẽ xuất hiện một icon tượng trưng cho nhóm đó. Bên cạnh đó, Microsoft đưa hẳn nút tìm kiếm lên phần đầu tiên, giúp bạn có thể dễ dàng tìm kiếm các tùy chỉnh của phần cài đặt. Không những thế, Microsoft còn cho phép người dùng ghim các nhóm cài đặt lớn ra màn hình Start giúp người dùng có thể dễ dàng truy cập vào cài đặt một cách nhanh chóng và thuận tiện nhất.

f. Màn hình đa nhiệm

Màn hình đa nhiệm trên Windows Phone 8.1 hay Windows 10 Mobile xuất hiện khi bạn nhấn và giữ nút Back. So với trên 8.1, giao diện đa nhiệm trên Windows 10 Mobile đã có hình nền và có cả giao diện xoay ngang, nút tắt cũng đưa ra ngoài và được thiết kế lại đẹp hơn.

Trên chiếc Lumia 430 thì do chỉ có màn hình 4 inch nên chỉ có một hàng đa nhiệm, còn với các thiết bị có màn hình lớn hơn 5 inch chạy Windows 10 Mobile giao diện đa nhiệm xuất hiện một lần 4 ứng dụng với 2 hàng. Về khả năng đa nhiệm thì mình sẽ nói cụ thể hơn trong phần hiệu năng.

2. Tính năng: Ra mắt trình duyệt web và bộ Office mới đem tới cho người dùng trải nghiệm tốt hơn

a. Trình duyệt Microsoft Edge thay thế cho IE

Trong mắt khá nhiều người dùng, trình duyệt mặc định của Microsoft trên Windows Phone 8.1 là Internet Explorer (IE) là quá già cỗi, chậm chạp và thiếu sự ổn định. Tất nhiên, gã khổng lồ phần mềm cũng ý thức được điều đó nên đã âm thầm phát triển một trình duyệt web hoàn toàn mới là Microsoft Edge (ME).

Qua trải nghiệm của mình trên Lumia 430, mình nhận thấy tốc độ tải trang của ME vẫn còn khá chậm chạp so với IE. Tuy nhiên, khả năng tương thích của ME với các trang website cao hơn, cũng như load trang chuẩn hơn. Một điểm mình khá thích trên trình duyệt ME của Windows 10 Mobile đó là khả năng tối ưu nội dung hiển thị, so với IE thì ME tận dụng được không gian rộng rãi của màn hình một cách hiệu quả hơn.

Bên cạnh đó, trên ME chúng ta còn có thể chỉnh tốc độ và lưu video HTML 5 về máy hay lưu các trang web lại vào danh sách đọc, để bạn có thể truy cập lại sau kể cả khi máy bạn không có kết nối internet.

b. Khả năng di chuyển bàn phím ảo và nút điều hướng con trỏ nhập liệu

Nếu như trên Windows Phone 8.1, bàn phím ảo luôn được cố định một chỗ ở dưới gây không ít khó khăn cho người dùng trong việc gõ những kí tự nằm ở góc thì với Windows 10 Mobile, bạn có thể di chuyển bàn phím tới vị trí bất kì trên màn hình hay thay đổi kích thước bàn phím. Tuy nhiên, các tính năng này chỉ được tích hợp trên màn hình lớn 5 inch trở lên, còn với các máy có kích thước màn hình 4 inch như Lumia 430 thì tính năng bị loại bỏ.

Bên cạnh đó, bàn phím trên Windows 10 Mobile được trang bị thêm con trỏ điều hướng, giúp người dùng sẽ điều khiển con trỏ di chuyển giữa các ký tự và giữa các dòng, bằng các thao tác vuốt lên xuống trải phải thay vì phải di di ngón tay trên màn hình như trước. Đây thực sự là một thay đổi đáng ghi nhận của Microsoft vì trước đây, mình và khá nhiều người dùng gặp rất nhiều khó khăn trong việc di chuyển con trỏ chuột trên Windows Phone 8.1

c. Bộ Microsoft Office mới

Trên Windows Phone 8.1, mình nhận thấy bộ Office của Microsoft có quá ít tính năng và mình chủ yếu dùng nó để đọc file. Nhưng khi lên Windows 10 Mobile, mọi thứ đã khác hẳn. Bây giờ mình đã sở hữu một bộ Office với Word, Excel, PowerPoint là các ứng dụng Universal với các tính năng như thay đổi phông chữ, định dạng, chèn ảnh,...đặc biệt là giờ đây bạn có thể xuất file hay chia sẻ trên bộ Office này. Đây thực sự là một trong những thay đổi đáng giá của Microsoft trên Windows 10 Mobile.

3. Hiệu năng: Hiệu năng Windows 10 Mobile vẫn chưa tốt, nhưng đa nhiệm đã được cải thiện hơn so với Windows Phone 8.1

Hệ điều hành Windows Phone luôn được đánh giá cao về sự mượt mà kể cả trên những dòng máy cấu hình thấp như Lumia 430. Trước đó, mình đã từng sử dụng qua rất nhiều bản dùng thử của Windows 10 Mobile và hôm nay khi trải nghiệm bản chính thức trên Lumia 430, mình nhận thấy Microsoft đã cố gắng rất nhiều để đem tới cho người dùng nhưng trải nghiệm tốt nhất.

Nếu Windows Phone 8.1 được 10 điểm về sự mượt mà thì Windows 10 Mobile cũng được 9 điểm. Mình có dùng một số phần mềm Benchmark để chấm điểm hai hệ điều hành này trên Lumia 430, dưới đây là kết quả: 

Tuy nhiên, khả năng load ứng dụng của Windows 10 Mobile vẫn còn kém Windows Phone 8.1 khi vẫn còn khá nhiều tình trạng loading màn hình đen. Mình có làm một bài test để kiểm tra hiệu năng và đa nhiệm của hai hệ điều hành này:

Có thể thấy, hiệu năng trên Windows 10 Mobile vẫn chưa được tốt, khi trong đoạn video chiếc Lumia 430 chạy Windows Phone 8.1 đã chiến thắng ở tất cả phần load ứng dụng. Tuy nhiên, khả năng đa nhiệm của Windows 10 Mobile đã được cải thiện hơn một chút so với Windows Phone 8.1.

4. Pin: Windows Phone 8.1 có thời lượng sử dụng pin vượt trội Windows 10 Mobile trên cùng chiếc Lumia 430

Thời lượng sử dụng pin có lẽ là một trong những vấn đề lớn nhất ngăn cản người dùng nâng cấp lên Windows 10 Mobile. Câu nói mình nhận được nhiều nhất khi hỏi về pin trên Windows 10 Mobile là "tụt như tụt quần". Mình có làm một bài test về thời lượng sử dụng pin trên Lumia 430 trên hai hệ điều hành này để các bạn có thể nhìn thấy rõ vấn đề pin trên Windows 10 Mobile.

Có thể thấy, thời lượng sử dụng pin trên Windows 10 Mobile đuối hơn rất nhiều so với Windows Phone 8.1. Trải nghiệm thực tế của mình cũng cho kết quả tương tự, khi với chiếc Lumia 430 chạy Windows 10 Mobile mình phải ngày sạc 2 lần với cường độ sử dụng trung bình với các tác vụ check mail, facebook,.... Trong khi đó, chiếc Lumia 430 chạy Windows Phone 8.1 thì vẫn có trụ được đến cuối ngày. Mình nghĩ, Microsoft vẫn còn phải làm rất nhiều điều để cải thiện vấn đề pin trên Windows 10 Mobile.

5. Camera: Tương đồng về độ chi tiết và khả năng tái tạo màu sắc

Mình khá ngạc nhiên với giao diện chụp ảnh của Lumia 430 trên Windows 10 Mobile, khi Microsoft đã loại bỏ hầu hết các chức năng chỉ còn nút quay phim, chụp ảnh và nút chuyển đổi qua lại camera trước và sau. Khả năng chụp ảnh liên tiếp trên Windows Phone 8.1 cũng bị lượt bỏ trên Windows 10 Mobile. Còn chất lượng ảnh thì sao? Mời các bạn cùng xem qua loạt ảnh dưới đây của mình chụp bằng Lumia 430 trên cả hai hệ điều hành của Microsoft.

Trải nghiệm thực tế mình nhận thấy tốc độ chụp và lưu ảnh của 430 chạy trên hai hệ điều hành của Microsoft khá là tương đồng nhau. Về thuật toán xử lý hình ảnh thì phiên bản chính thức trên Lumia 430 đã cải thiện hơn rất nhiều so với các bản dùng thử trước đó mình đã từng dùng qua. Giờ đây, chất lượng ảnh đã gần như tương đồng với Windows Phone 8.1 cả về độ chi tiết ảnh lẫn khả năng tái tạo màu sắc.

Kết luận

Mình đã bắt đầu theo dõi Windows 10 Mobile từ những ngày hệ điều hành này ra đời, bắt đầu sử dụng những bản dùng thử đầu tiên với vô số lỗi cho đến bây giờ khi Microsoft cho phát hành bản chính thức cho người dùng Windows Phone 8.1. Trải qua quá trình này, mình nhận thấy Windows 10 Mobile đã thay đổi rất nhiều từ giao diện tới tính năng, cũng như thấy được những nỗ lực của Microsoft trong vấn đề dành lại thị trường điện thoại từ Apple và Google. Tuy nhiên, vấn đề hiện nay của Windows 10 Mobile là pin và kho dữ liệu, vốn rất nghèo nàn kể từ Windows Phone 8.1. Hi vọng, sắp tới microsoft sẽ cải thiện được những vấn đề này để đem tới cho người dùng những trải nghiệm tốt nhất trên Windows 10 Mobile.

Xem thêm: 

• Đọ sức Windows 10 Mobile và Android 6.0: Kẻ tám lạng, người nửa cân (Phần 1)
• Đọ sức Windows 10 Mobile và Android 6.0: Kẻ tám lạng, người nửa cân (Phần 2)