Câu hỏi muôn thuở và vô cùng trắc trở: Nên nâng cấp hay mua cho mình một chiếc máy tính mới

Thị trường PC đang đã và đang có nhiều thay đổi lớn trong vài năm trở lại đây. Nhưng có một câu hỏi vẫn trường tồn và tạo ra nhiều đắn đo cho người dùng: “Nên nâng cấp hay mua một chiếc máy mới bây giờ?”. Điều này tuy có vẻ khó nhưng thực sự không phức tạp như bạn nghĩ. Hãy cùng mình tìm lời giải đáp ở bài viết dưới đây nhé.

Mình sẽ tập trung vào việc phân tích và đưa ra lời khuyên cho bạn. Mục tiêu là tối ưu hóa hiệu suất của máy tương xứng với đồng tiền mà bạn bỏ ra. Trước khi đi vào sâu hơn, có một số điều ta cần lưu ý.

Laptop hay máy tính bàn?

Những dòng laptop đời mới, nhất là laptop cao cấp có ít lựa chọn để nâng cấp hơn nhiều so với máy tính để bàn. Thông thường, những thứ bạn có thể nâng cấp được là RAM, bộ nhớ SSD và HDD. Việc nâng cấp CPU, GPU, nguồn, hay mainboard là điều cấm kị, ý mình ở đây không phải không thể nâng cấp, mà do các phần này được hàn liền với nhau. Khi muốn tháo rời các thành phần kể trên, bạn sẽ phải nhờ một người thợ lành nghề nhưng hiệu suất đạt được cũng chỉ khoảng 70% so với bình thường. Và như đã nói ở trên, máy tính bàn linh hoạt hơn nhiều.

Các thiết bị không hết thời cùng một lúc

Đã có những thời điểm khi CPU, GPU và RAM sở hữu hiệu suất tăng đều theo thời gian. Điều này đã không còn đúng nữa khi khác biệt giữa các dòng RAM mới và cũ dần mờ nhạt. Cũng như hiệu suất của CPU cũng chỉ cải thiện 3-5 % mỗi năm trong khi GPU lại tăng trưởng khá mạnh mẽ. Từ quan điểm của mình cho rằng, CPU, RAM hay mainboard của bạn sẽ chậm “hết thời” hơn so với những phần khác như GPU,...

Dùng máy tính để chơi game hay làm việc?

Nhiều bạn cho rằng cứ chơi game khỏe là máy mạnh và phù hợp với mình, nhưng thực sự không phải vậy. Game là một công cụ khá tốt để kiểm tra tính ổn định cũng như hiệu suất của một hệ thống. Tuy nhiên nếu so với Benchmark thì vẫn còn thua xa. Bởi lẽ các ứng dụng game đều khá nhạy cảm với số lõi cũng như xung nhịp của CPU. Cụ thể, trải nghiệm chơi game tăng lên đáng kể khi sử dụng CPU 4 nhân / 8 luồng so với 2 nhân / 4 luồng, nhưng có rất ít game hiện nay cho thấy sự khác biệt khi chạy trên chip 8 hay 16 nhân. Thậm chí ở xung nhịp 4.5 GHz cũng có hiệu năng không khác 3.2 GHz là bao. 

Đúng là hiệu suất CPU hoàn toàn quan trọng trong game, nhưng nó lại không được tối ưu để chạy đa luồng như một số ứng dụng làm việc khác. Cho nên, nếu bạn là một game thủ hãy chú trọng đến GPU của mình hơn, còn nếu không hãy dành tiền để mua CPU nhé.

Hiểu hơn về việc nâng cấp RAM

Dung lượng RAM càng lớn thì máy càng mạnh. Ắt hẳn bạn cũng đã nghe câu này khá nhiều từ các cửa hàng hay một người bạn nào đó rồi. Theo nguyên lý mà nói: Nếu bạn tăng dung lượng cho RAM khi máy không cần đến thì hiệu suất sẽ không tăng. Ví dụ, bạn đang có một con RAM 4 GB, trong khi máy tính của bạn chỉ hoạt động trong tầm 3 GB trở xuống thì việc lên RAM 6 GB hay 8 GB là vô nghĩa. 

Xung nhịp của RAM cũng không đáng giá để đầu tư trừ khi nó kèm theo nếu bạn nâng cấp dung lượng hay lên DDR4. Điều này có nghĩa là, khi bạn đang sử dụng 4 GB DDR4 - 2100 và bạn mua một con 8 GB DDR4 - 2880 thì điều đó không đáng bận tâm. Nhưng nếu bỏ tiền ra mua một con RAM 4 GB DDR4 - 2200 hay 2800 là rất phí.

Nói chung ngay tại thời điểm này, 4 GB là mức tối thiểu phải có, 8 GB là hợp lý và 16 GB sẽ đáp ứng hoàn toàn nhu cầu của một PC thông thường. Tin tốt là RAM hiện tại cũng có giá khá rẻ và việc nâng cấp của bạn sẽ không tốn quá nhiều đâu.

Hiện tượng "nghẽn cổ chai"

Nghẽn cổ chai PC hay còn gọi là bottleneck, đây là thuật ngữ được dùng khi ám chỉ một thành phần linh kiện phần cứng nào đó có trong máy tính hoạt động không theo kịp các thành phần khác, và khi đó nó trở thành một điểm "nút thắt" và đẩy lùi hiệu năng cả một hệ thống chậm theo.

Hiện nay, khi nói đến thuật ngữ này chủ yếu là chúng ta hay đề cập tới sự hoạt động không đồng điệu giữa CPU và VGA (Card màn hình), vì đây là 2 thành phần đắt tiền hơn những thành phần khác và nó giữ vai trò quyết định tới hiệu năng khi các bạn chơi Game.

Để phát hiện hệ thống sắp mua hay chuẩn bị nâng cấp có bị “tắc nghẽn” hay không, bạn có thể so sánh nó với các cấu hình khuyến nghị của ứng dụng hay kiểm tra bằng trang web Build PC.

Việc kiểm tra này có ý nghĩa khá lớn đối với máy tính của bạn. Hơn nữa nó sẽ giúp bạn tận dụng những phần cứng còn phù hợp thay vì phải mua mới toàn bộ. Bên cạnh đó, bạn cũng hãy chú ý đến mainboard có hỗ trợ hay không và nguồn có đủ hay không.

Mainboard đã cũ và không thể dùng để nâng cấp

Những vấn đề liên quan đến mainboard thường khá khó xử lý. Nâng cấp trên một mainboard đã cũ là việc không nên, hậu quả sẽ lớn hơn việc thắt cổ chai trên CPU và GPU. Thêm vào đó, các chuẩn phần cứng mới cũng sẽ không tương thích với các bo mạch thế hệ trước.

Không có cách nào để “hiện đại hóa” một mainboard đã lỗi thời. Một số tính năng như hỗ trợ SSD M.2, cổng USB 3, hay hệ thống thẻ PCIe cũng không xuất hiện trên những bo chủ cũ. Những lựa chọn về CPU cũng sẽ bị hạn chế.

Thường thì nâng cấp mainboard sẽ dẫn đến việc các bạn phải mua mới toàn bộ hệ thống. Tuy nhiên nếu không có đủ điều kiện thì bạn có thể cân nhắc để mua hàng qua tay.

Vậy nên mua mới hay nâng cấp PC của bạn?

Với người dùng laptop, mình khuyên các bạn chỉ nên nâng cấp RAM, SSD hoặc tản nhiệt bên ngoài để cải thiện hệ thống. Còn nếu thấy chiếc máy của bạn đã cũ thì việc mua mới là lựa chọn đáng đồng tiền hơn nhiều đối với bạn.

Người sử dụng máy tính bàn thì có sự lựa chọn linh hoạt hơn. Tuy nhiên, hãy nâng cấp khi bạn thực sự hiểu rõ về thiết bị của mình. Dựa trên những chia sẻ của mình ở trên, bạn cũng có thể tìm cho mình những phần cứng phù hợp rồi. Nhưng nếu bạn nhận ra mình phải thay thế hơn 50% chiếc máy thì hãy cân nhắc việc “làm lại từ đầu” để tránh những phiền phức không đáng có về sau.

Bạn thấy bài viết này có hữu ích không? Hãy để lại nhận xét dưới phần bình luận nhé.

Đọc thêm: Cùng điểm mặt những chiếc laptop có thiết kế độc lạ nhất thế giới, thì ra đã từng có thời kỳ máy tính dám sáng tạo như vậy