Ransomware là gì? Mức độ nguy hiểm và cách ngăn chặn
Ransomware là một loại virus được mã hóa, được Bộ Tư pháp Hoa Kỳ xem là mô hình hiện đại của tội phạm mạng với nguy cơ gây tổn thương hệ thống mạng toàn cầu. Khi ransomware lây nhiễm vào máy tính, nó sẽ mã hóa hoặc chặn những truy cập dữ liệu trên đĩa. Để hoạt động bình thường trở lại, người dùng phải chuyển tiền vào tài khoản mới gỡ được ransomware.
Ransomware là gì?
Ransomware khi lây nhiễm vào máy tính người dùng sẽ mã hóa file dữ liệu thành các đuôi kí tự lạ. Ví dụ: *.Doc > *.docm ; *.xls > *.cerber, … Ở mỗi thời điểm, các đuôi mã hóa lại khác nhau khiến chúng ta tốn rất nhiều công sức để xác định. Máy tính tính bị nhiễm ransomware không hề hiện ra thông báo từ hacker. Một máy tính bị nhiễm ransomware thì khả năng cao những máy còn lại trong hệ thống cũng gặp tình trạng tương tự. Để chuộc lại file bị nhiễm ransomware, người dùng phải trả tiền cho hacker qua các đồng tiền ảo như Bitcoin,...
Cơ chế hoạt động
Ransomware được phát hiện ở Nga vào năm 2005-2006. Ở giai đoạn đầu tiên, ransomware có dạng biến thể TROJ_CRYZIP.A. Các nhà phân tích dữ liệu phát hiện ra rằng khi biến thể dạng Trojan này xâm nhập vào máy, dữ liệu ngay lập tức bị mã hóa, muốn truy cập vào lại thì phải có mật khẩu. Và để nhận được mật khẩu, chủ dữ liệu được yêu cầu trả $300.
Giai đoạn hình thành
Theo thời gian, Ransomware mở rộng phạm vi của mình, ăn vào cả các tệp văn bản, bảng tính có định dạng đuôi như *.doc, *.xl, *.exe, …
Năm 2011, giới thông tin thế giới ghi nhận sự xuất hiện của một dạng Ransomware khác có tên SMS Ransomware. Ngoài những đặc tính thông thường, SMS Ransomware còn gửi thông báo yêu cầu người dùng phải liên lạc với hacker qua số điện thoại được cung cấp cho đến khi chuyển tiền đúng như yêu cầu.
Ngoài ra, một phiên bản khác của Ransomware cũng làm mưa làm gió khi tấn công vào MBR của hệ điều hành máy chủ. Nói cách khác, nó sẽ khiến cho hệ điều hành không thể hoạt động được.
Phát triển
Xuất hiện đầu tiên ở Nga nhưng chỉ trong một thời gian ngắn, loại virus này đã lan khắp châu Âu. Đỉnh điểm là vào năm 2012, một số lượng lớn vụ tấn công bởi Ransomware được ghi nhận ở châu Âu và cả Mỹ, Canada. Đến bây giờ, Ransomware có thể xuất hiện ở bất kỳ nơi đâu trên thế giới.
Lan rộng
Locker ransomware còn có một tên gọi khác là Non-encrypting ransomware. Loại phần mềm này không mã hóa file mà thay vào đó là chặn hoàn toàn người dùng truy cập thiết bị. Ví dụ như một máy tính bị nhiễm locker ransomware sẽ không thể thao tác gì ngoài bật tắt máy. Trên màn hình máy lúc này sẽ xuất hiện thông báo hướng dẫn cách gửi tiền để trả máy về bình thường.
Locker ransomware
Ransomware Crypto hay Encrypting Ransomware là loại ransomware phổ biến nhất. Chúng mã hóa các file dữ liệu bằng cách bí mật kết nối với server của hacker, tạo một chìa khóa để mã hóa và đổi tên đuôi các file. Đồng thời, các hacker này sẽ gửi thông báo đòi tiền chuộc về máy và đôi khi còn tạo áp lực thời gian cho nạn nhân. Nếu không trả trong thời gian quy ước, file có thể bị nâng cấp mã hóa, khiến ảnh hưởng xấu đến dữ liệu.
Ransomware Crypto
Hiện tại, người ta ghi nhận rất nhiều chủng ransomware với mức độ nguy hiểm khác nhau. Trong số các loại ransomware được biết đến, ba loại nguy hiểm nhất là WannaCry, CryptoLocker và Petya. Ngoài ra những cái tên khác cũng có thể làm hại máy tính của bạn có thể kể đến như Locky, TeslaCrypt, ...
Các chủng nguy hiểm nhất
Ransomware hay các phần mềm malware độc hại thông thường có điểm chung là làm mọi cách để ẩn mình và phá hoại file trong âm thầm. Thế nhưng, sự khác biệt to lớn của ransomware là cơ chế mã hóa vô cùng phức tạp. Các mã hóa này mở đường cho phần mềm độc hại ăn sâu vào file dữ liệu, vượt qua cả những rào cản mà các phần mềm diệt virus tạo ra. Tuy nhiên, các phần mềm diệt virus cũng đang dần trở nên “nhạy” hơn với ransomware.
Sự khác biệt
Ransomware được các hacker trang bị cho nhiều thuật toán “ẩn mình”, phổ biến nhất là các thuật sau:
Phương pháp ẩn mình của ransomware
Đến thời điểm hiện tại, ransomware vẫn rất khó để loại bỏ. Vì thế, để đỡ tốn nhiều thời gian cũng như công sức, bạn nên bảo vệ dữ liệu của mình trước nhất.
Nếu muốn phòng chống ransomware, bạn có thể áp dụng một số cách sau đây:
Ngăn chặn ransomware
Trong trường hợp bị nhiễm Ransomware, hãy thực hiện những bước sau đây:
Nên làm gì khi bị nhiễm Ransomware?
Đứng đầu trong danh sách là WannaCry - loại mã độc gây hoang mang trên toàn thế giới năm 2017. WannaCry lợi dụng một lỗ hổng của hệ điều hành Microsoft, từ đó lan rộng và ảnh hưởng đến các máy tính khác cùng mạng. Mã độc này đã lây lan đến 250.000 máy tính trên 116 nước (bao gồm cả Việt Nam) và để lại thiệt hại khổng lồ với hàng trăm triệu USD.
Sau khi được xử lý, chính phủ Mỹ, Anh và cả tập đoàn Microsoft đã buộc tội Triều Tiên với cáo buộc đứng sau các vụ tấn công này.
WannaCry
Tháng 1/2018, một mã độc phát tán qua các quảng cáo đưa người dùng tới trang chứa mã độc hay các email. Mã độc này mang tên GandCab. Và để xóa bỏ, người dùng được yêu cầu cài đặt một trình duyệt tên Thor, thanh toán bằng tiền ảo như Bitcoin với mức giá từ $200 - $1200 tùy mức độ lây nhiễm.
Ở Việt Nam, vào độ cuối năm 2018, có đến hơn 3900 máy tính bị nhiễm GandCab mã hóa dữ liệu và tống tiền.
GandCrab
Năm 2017, nhiều quốc gia ở Đông Âu ghi nhận sự xuất hiện của một loại mã độc tên Bad Rabbit. Chỉ trong một thời gian ngắn, mã độc này đã gây khủng hỏa trầm trọng tới nhiều chính phủ, doanh nghiệp như sân bay Odessa ở Thổ Nhĩ Kỳ, bộ giao thông Ukraine, …
Qua một yêu cầu cập nhật Adobe Flash giả, Bad Rabbit thâm nhập vào máy chủ với việc dụ dỗ người dùng tải về một file Adobe Flash bị hack.
Bad Rabbit
Tương đồng với WannaCry, NotPetya cũng lợi dụng lỗ hổng của Microsoft để ăn vào các dữ liệu của người dùng. Nhưng điểm nguy hiểm của loại ransomware này đó là chúng có thể lây lan từ máy tính này sang máy tính khác, từ dữ liệu này sang dữ liệu khác một cách tự động. Hơn nữa, chúng còn dã man phá hủy ổ cứng của nạn nhân dù có được trả tiền chuộc hay không.
NotPetya
Xem thêm:
Trên đây là bài viết về khái niệm cũng như những điều bạn có thể chưa biết về Ransomware. Hy vọng thông qua bài viết bạn đã có cho mình những kiến thức bổ ích. Đừng quên chia sẻ bài viết lí thú này với mọi người nữa nhé!
↑
ĐĂNG NHẬP
Hãy đăng nhập để Chia sẻ bài viết, bình luận, theo dõi các hồ sơ cá nhân và sử dụng dịch vụ nâng cao khác trên trang Game App của
Thế Giới Di Động
Tất cả thông tin người dùng được bảo mật theo quy định của pháp luật Việt Nam. Khi bạn đăng nhập, bạn đồng ý với Các điều khoản sử dụng và Thoả thuận về cung cấp và sử dụng Mạng Xã Hội.