Hướng dẫn cách chơi cờ Gánh, cờ Chém | Luật chơi cờ dân gian đơn giản

Đóng góp bởi Nguyễn Hà Bảo Thy 28/01/2021

Cờ Gánh hay còn được gọi với cái tên cờ Chém là trò chơi dân gian Việt Nam rất được yêu thích và cũng là tuổi thơ của nhiều thế hệ. Nếu bạn chưa biết về loại cờ này, hãy cùng bài viết tìm hiểu cách chơi cờ Gánh, cờ chém đầy thú vị dưới đây nhé!

Cách chơi cờ Gánh, cờ Chém

I. Cờ Gánh là gì? Nguồn gốc trò chơi

Cờ Gánh (hay Cờ Chém), là một trò chơi thuộc thể loại chiến thuật cực kỳ thú vị, đòi hỏi sự tư duy, kỹ năng, và sự sáng tạo. Nguồn gốc của trò chơi cờ gánh bắt nguồn từ tỉnh Quảng Nam, Việt Nam. Thú vị hơn hết, cờ gánh được sáng tạo từ bộ môn cờ vây, cờ tướng.

Tuy nhiên, điểm khác biệt lớn là trên bàn cờ gánh là không phân biệt các "tầng lớp" quân như: quân xe, quân chốt, quân vua, quân hậu,... mà thay vào đó, người chơi chính là vị tướng duy nhất.

Nhiều thông tin cho rằng, người Quảng Nam đã giản lược cách chơi, kết hợp với các bộ môn cờ khác để tạo ra trò chơi cờ gánh độc nhất cho dân tộc mình.

Tương tự với các trò chơi khác, cờ gánh ban đầu được chơi với các vật dụng khá đơn giản và dễ tìm thấy như: vỏ nghêu, viên sỏi, bởi lẽ thế mà trò chơi rất dân gian, dễ tiếp cận đến mọi người. Đến thời điểm hiện tại, trò chơi cờ gánh đã phổ biến rộng rãi hơn, thậm chí đã phát triển thành các game Online được đông đảo bạn trẻ đón nhận.

Số người chơi: 2
Thời gian chuẩn bị: Dưới 1 phút

Bàn cờ thô sơ

Dùng vỏ sò làm quân cờ

II. Bộ cờ Gánh

1. Bàn cờ

Trong trò chơi cờ gánh, bàn cơ là một tấm bề mặt phẳng chia thành 25 ô bằng lưới vuông 4x4. Các đường kẻ ngang, đứng và đường chéo trên bàn cờ được sử dụng để xác định các đường di chuyển cho các quân cờ. Khi bắt đầu trò chơi người chơi bố trí các quân cờ tại các ô ở rìa ngoài của bàn cờ, như minh họa trong hình bên dưới.

Bàn cờ Gánh

2. Quân cờ

Quân cờ gánh bao gồm 16 quân, chia thành 2 màu (hoặc 2 loại theo hình dáng, đặc điểm). Tương tự, mỗi màu sẽ có 8 quân đại diện cho 2 người chơi. Khi bắt đầu trò chơi, các quân cờ được đặt như sau:

Mỗi người chơi đặt một quân cờ ở hàng thứ 3, ngoài cùng bên trái của bàn cờ.
Tiếp theo, mỗi người đặt hai quân cờ tại hai điểm ở ngoài cùng của hàng thứ 2.
Cuối cùng, mỗi người chơi đặt năm quân cờ còn lại ở năm giao điểm ở hàng cuối cùng của bàn cờ ở phía mình

Bố trí quân cờ

III. Cách chơi cờ Gánh

Khi tham gia trò chơi, mỗi người chơi được chia 8 quân cờ, có màu sắc (hoặc nhận dạng) khác với quân cờ của đối phương. Mỗi người chơi sẽ thực hiện việc di chuyển quân cờ của mình đến một trong những giao điểm lân cận trên bàn cờ vuông. Di chuyển có thể theo đường ngang, đứng hoặc đường chéo, như đã được thể hiện trên bàn cờ. Điều quan trọng là các điểm đó phải còn trống, tức là không có quân cờ nào ở đó.

Mục tiêu của trò chơi là người chơi sẽ phải đổi hết màu (hoặc nhận dạng) của các quân cờ đối thủ thành màu và nhận dạng quân cờ của mình, khiến họ không còn quân cờ nào để đi.

Trò chơi sẽ kết thúc khi một trong hai người chơi không còn quân cờ nào để di chuyển. Người chiến thắng sẽ là người nắm trong tay 16 quân cờ.

Các trường hợp sẽ gặp khi chơi cờ gánh:

1. Gánh

Khi một người chơi di chuyển một quân cờ của họ đến vị trí giữa hai quân cờ của đối phương (và hai quân của đối phương này nằm hai bên, tạo thành một đường thẳng), thì hai quân cờ của đối phương tại những vị trí này được coi là bị "gánh" và sau đó được thay đổi màu sắc hoặc các đặc điểm nhận dạng.

Điều quan trọng là người chơi phải chủ động và thực hiện nước đi bằng cách di chuyển quân cờ của họ vào giữa hai quân cờ của đối phương, và không thể thực hiện nước đi "gánh" trong lúc đối phương đang thực hiện lượt đi của họ.

Quân xanh di chuyển lên giữa hai quân đỏ

Quân đỏ bị đổi màu thành xanh

2. Vây/Chẹt

Nếu quân cờ của một người chơi bao quanh hoàn toàn một quân cờ của đối phương, làm cho quân cờ của đối phương không còn khả năng di chuyển, thì quân cờ này của đối phương sẽ bị coi là bị "Vây" hay "Chẹt" (nghĩa là không còn những ô trống xung quanh).

Sau đó sẽ bị thay đổi màu sắc hoặc các đặc điểm khác để biểu thị rằng nó thuộc về người chơi đang thực hiện nước đi này.

Quân đỏ vây quân xanh

Quân xanh bị đổi màu thành đỏ

3. Thế cờ Mở

Trong quá trình chơi, khi muốn "gánh" quân cờ của đối phương, người chơi có khả năng thực hiện một nước đi nâng cao hơn có thể gánh cùng lúc 4 hoặc 6 quân của đối phương. Nước đi này thường được gọi là "chầu" 4 hoặc "chầu" 6.

Trong một số trường hợp, người chơi có thể tự ý tạo ra một tình huống cờ để thúc đẩy quân của đối phương di chuyển vào giữa bàn cờ để sau đó có thể "gánh" lại quân của họ. Mục tiêu của nước đi này có thể là để thực hiện "chầu" 4 hoặc "chầu" 6 với quân đối phương, hoặc để tạo ra các nước đi xa hơn cho các quân cờ khác. Nước đi như vậy thường được gọi là nước đi "mở".

Gài

Quân xanh gài "bẫy" khiến quân đỏ "phải gánh"

Khi người chơi tự tạo tình huống "mở" để chủ động cho đối phương "gánh" quân của mình, thì khi tới lượt của đối phương, họ bị buộc phải thực hiện nước đi "gánh" như đã được "gài" bởi người chơi khác. Đây được xem là một chiến thuật khá phức tạp nhưng cực kỳ thú vị khi đã làm chủ được đấy nhé!

Di chuyển quân xanh để gánh hai quân đỏ của đối phương

Xem thêm:

Trên đây là cách chơi cờ Gánh, cờ Chém mình đã tổng hợp. Hy vọng bài viết này sẽ giúp bạn có thêm những ván cờ thú vị. Hãy để lại bình luận nếu còn bất kỳ thắc mắc nào và đừng quên chia sẻ cho bạn bè cùng chơi nhé!

ĐĂNG NHẬP